امنیت در دوره گذار
در دوره گذار سیاسی، یکی از مهم‌ترین چالش‌ها حفظ امنیت داخلی و جلوگیری از تجزیه کشور است.
این موضوع نه تنها برای حفظ ثبات سیاسی بلکه برای جلوگیری از فروپاشی اجتماعی و اقتصادی نیز حیاتی است. به‌ویژه در کشوری که دارای تنوع قومی، مذهبی یا ایدئولوژیک هست، تهدید تجزیه‌طلبی و فعالیت گروه‌های افراطی می‌تواند بسیار جدی باشد. برای مقابله با این چالش‌ها، باید استراتژی‌های دقیق و منسجمی در نظر گرفت. به چند نکته کلیدی در این زمینه اشاره می‌کنیم:
1. تقویت و بازسازی نیروهای امنیتی و نظامی
یکی از اولین اقدامات در دوران گذار، جلوگیری از فروپاشی نیروهای نظامی و امنیتی کشور است. در بسیاری از موارد، این نیروها ستون فقرات امنیت ملی هستند و اگر دچار هرج‌ومرج شوند، ممکن است فضایی برای فعالیت گروه‌های تجزیه‌طلب یا افراطی ایجاد شود. بازسازی و بازآموزی این نیروها با تأکید بر وفاداری به دولت موقت و جلوگیری از دخالت‌های سیاسی در کار آن‌ها بسیار مهم است. نیروهای امنیتی باید به عنوان یک نیروی بی‌طرف و حرفه‌ای در خدمت کل کشور باقی بمانند.
2. مقابله با گروه‌های افراطی و تجزیه‌طلب
در شرایط بحران، گروه‌های افراطی و تجزیه‌طلب معمولاً از خلاء قدرت و بی‌ثباتی سیاسی بهره‌برداری می‌کنند تا اهداف خود را پیش ببرند. پیش‌بینی تهدیدات احتمالی از سوی این گروه‌ها و ایجاد راهکارهای پیشگیرانه برای مقابله با آن‌ها ضروری است. اقداماتی نظیر تقویت سیستم اطلاعاتی برای شناسایی تحرکات این گروه‌ها، مذاکره با رهبران قومی یا مذهبی برای جلوگیری از اختلافات داخلی و ایجاد فضایی برای گفتگو و تعامل، می‌تواند به کاهش تنش‌ها کمک کند.
3. تقویت همبستگی ملی
تلاش برای حفظ همبستگی ملی در ایران با بازگشت به مفهوم ملت ایران و پادشاهی پهلوی، تقویت وحدت در میان مردم از طریق تعامل با جوامع محلی و رهبران محلی می‌تواند تأثیر بزرگی در جلوگیری از تجزیه کشور داشته باشد. دولت موقت باید تلاش کند تا از طریق ایجاد فضایی برای مشارکت عمومی و شنیدن خواسته‌های گروه‌های مختلف، حس نارضایتی را کاهش دهد و آن‌ها را به همکاری با دولت جدید ترغیب کند. استفاده از رسانه‌ها برای ترویج وحدت و همبستگی ملی نیز می‌تواند ابزار مؤثری باشد.
4. نظارت بر مرزها و جلوگیری از مداخلات خارجی
دولت‌های خارجی ممکن است از بحران‌های داخلی کشورها سوءاستفاده کرده و از گروه‌های تجزیه‌طلب حمایت کنند. بنابراین، تقویت نظارت بر مرزها و جلوگیری از مداخلات خارجی به‌ویژه از سوی کشورهایی که ممکن است به دلایل اقتصادی، سیاسی یا قومی به دنبال تضعیف کشور باشند، یکی دیگر از اقدامات ضروری است. همکاری با جامعه بین‌المللی و سازمان‌های منطقه‌ای برای جلوگیری از مداخله و حمایت از تمامیت ارضی کشور می‌تواند مؤثر باشد.
حفظ امنیت داخلی و تمامیت ارضی در دوره گذار از هر رژیم سیاسی نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و استفاده از تجربه‌های گذشته است. تقویت نیروهای امنیتی، مقابله با تهدیدات داخلی و خارجی و ایجاد فضایی برای مشارکت عمومی می‌تواند به موفقیت در این مسیر کمک کند.
راگو کندری
